Terug naar Motoren

Wisselstroommotoren

Asynchrone draaistroommotor

Asynchrone draaistroommotor
Toepassing:
  • Productiemachines en werktuigen
  • Pompstations, gemalen
  • Trein, metro, tram

Type:

  • 3-fasen, één toerental
  • KA-, SA- of SKA-motor
  • Van klein tot groot vermogen

Eénfase wisselstroommotor

Eénfase wisselstroommotor
Toepassing:
  • Ventilatoren
  • Roldeuren
  • Kleine machines en werktuigen

Type:

  • 1-fase, één toerental
  • Heeft meestal condensator
  • Kleine vermogens (tot 1 kW)

Draaistroommotor met meerdere toerentallen

Draaistroommotor met meerdere toerentallen
Toepassing:
  • Draaibanken
  • Rij- en hijsbewegingen
  • Luchtbehandelingsventilatoren

Type:

  • Twee of meer toerentallen
  • Uitvoering met gescheiden wikkelingen
  • Uitvoering als dahlander
  • Van klein tot middelgroot vermogen

Asynchrone draaistroommotor

PLACEHOLDER

  • De stator bestaat uit minimaal drie identieke spoelgroepen (één poolpaar)
  • De spoelgroepen worden voorzien van drie wisselspanningen met een faseverschil van 120°
  • Er ontstaat een draaiend magnetisch veld (draaiveld)
  • De meest toegepaste motor is de kortsluitankermotor die asynchroon draait ten opzichte het draaiveld
  • De synchroonmotor loopt wel in de pas met het draaiveld
  • Het toerental bij nominale belasting wordt bepaald door het aantal poolparen

Eénfase wisselstroommotor

Eénfase wisselstroommotor
  • Om de rotor van een éénfase-inductiemotor op gang te krijgen, bevat de stator een hulp- of aanloopwikkeling
  • De hulpwikkeling is fysiek verschoven ten opzichte van de hoofdwikkeling
  • De (hier witte) condensator zorgt voor een verschuiving in het magnetisch veld tussen hoofd- en hulpwikkeling
  • Daardoor kan de éénfase-inductiemotor aanlopen
  • Dit basisprincipe kent in de praktijk meerdere uitvoeringen met kleine onderlinge verschillen

Draaistroommotor met meerdere toerentallen

Draaistroommotor met meerdere toerentallen
  • De principewerking is gelijk aan de asynchrone draaistroommotor
  • Bij dahlanderwikkelingen wordt door de manier van schakelen het aantal poolparen verdubbeld en daarmee het toerental gehalveerd
  • Bij gescheiden wikkelingen zijn laag- en hoogtoeren wikkelingen volledig gescheiden van elkaar
  • Hierdoor is een toerentalverhouding anders dan 1 op 2 mogelijk

Codering asynchrone draaistroommotor

Codering asynchrone draaistroommotor
1 Merk
2 Serienummer
3 Typenummer
4 Beschermingsklasse IP
5 Frequentie [Hz]
6 Spanning [V]
7 Vermogen [kW]
8 Cosinus Phi [cos Φ ]
9 Toerental [omw/min of r.p.m.]
10 Stroom [A]
11 Isolatieklasse spoelen
12 Explosieveiligheid
13 Bedrijfsfactor [S1 t/m S10]
14 3-fasen

Codering éénfase wisselstroommotor

Codering éénfase wisselstroommotor
1 Merk
2 Serienummer
3 Typenummer
4 Beschermingsklasse IP
5 Frequentie [Hz]
6 Spanning [V]
7 Vermogen [kW]
8 Cosinus Phi [cos Φ]
9 Toerental [omw/min of r.p.m.]
10 Stroom [A]
11 Isolatieklasse spoelen
12 Condensatorgegevens
13 1-fase  

Codering draaistroommotor met meerdere toerentallen

Codering draaistroommotor met meerdere toerentallen
1 Merk
2 Serienummer
3 Typenummer
4 Beschermingsklasse IP
5 Frequentie [Hz]
6 Spanning [V]
7 Vermogen [kW]
8 Cosinus Phi [cos Φ]
9 Toerental [omw/min of r.p.m.]
10 Stroom [A]
11 Isolatieklasse spoelen
12 Aanduiding meerdere spoelen
13 Bedrijfsfactor [S1 t/m S10]
14 3-fasen

Inspectie: zintuigelijk

WatNormActie bij afwijking
Behuizing en montagepuntenGeen krassen, scheuren, barstenRepareren/vervangen
Klemmenkast/strookAanwezig en bruikbaarKlemmenstrook vervangen
TypeplaatAanwezig en leesbaarType plaat vervangen
Waaier en waaierkapGeen krassen, scheuren, barstenVervangen
BedradingGeen krassen, scheuren, barstenDoormeten en vervangen
As- en spiebanenNiet krom en/of beschadigdVervangen

 

Mechanische inspectie

WatNormActie bij afwijking
Rotor en anker vrijloopcontroleVrij draaienLagercontrole

 

Inspectie: meten

 

 

WatNormActie bij afwijking
Isolatieweerstandsmeting wikkelingen onderling> 1 MOhmVervangen/repareren
Isolatieweerstand wikkelingen t.o.v. motorhuis / PE-aansluiting> 1 MOhmVervangen/repareren
Weerstandsmeting spoelen

Waarde moet van alle spoelen ongeveer gelijk zijn, bij vermogens > 1kW niet meer dan 5% afwijking 

Waarde moet van alle spoelen ongeveer gelijk zijn, bij vermogens < 1kW niet meer dan 10% afwijking
Vervangen/repareren


 

 

Draaistroommotor volledig doormeten

PLACEHOLDER

  • Weerstand wikkelingen (3x)
  • Isolatieweerstand wikkelingen onderling (3x)
  • Isolatieweerstand wikkelingen t.o.v. PE (3x)

Isolatieweerstand correct

PLACEHOLDER

Isolatieweerstand voldoende

PLACEHOLDER

Sluiting naar aarde

PLACEHOLDER

Spoelen met kortsluiting

PLACEHOLDER

Asynchrone draaistroommotor

SymptoomOorzaakActie
Motor draait onregelmatigMotor loopt op twee fasenMotorspanning en stroom meten, definitieve oorzaak vaststellen
Motor draait nietGeen of onjuiste voedingspanningMotorspanning meten, controleer kortsluitbeveiligingen en aansturing
Thermische beveiliging spreekt aanOpgenomen motorstroom per fase te hoog door deels kortgesloten motorwikkelingenMotor doormeten, zonodig vervangen
Thermische beveiliging spreekt aanMotor wordt overbelastOorzaak van overbelasting wegnemen
Kortsluitbeveiliging spreekt aanSluiting in de motorwikkelingen (of motorkabel)Motor (of kabel) doormeten en vervangen

 

Eénfase wisselstroommotor

SymptoomOorzaakActie
Motor loopt niet aanCondensator defectCondensator vervangen
Motor draait nietGeen of onjuiste voedingspanningMotorspanning meten, controleer kortsluitbeveiligingen en aansturing
Thermische beveiliging spreekt aanMotor wordt overbelastOorzaak van overbelasting wegnemen
Kortsluitbeveiliging spreekt aanSluiting in de motorwikkelingen (of motorkabel)Motor (of kabel) doormeten en vervangen

 

Draaistroommotor met meerdere toerentallen

SymptoomOorzaakActie
Motor draait onregelmatigMotor loopt op twee fasenMotorspanning en stroom meten, definitieve oorzaak vaststellen
Motor draait nietGeen of onjuiste voedingspanningMotorspanning meten, controleer kortsluitbeveiligingen en aansturing
Thermische beveiliging spreekt aanAfwijking in opgenomen motorstroom per fase door deels kortgesloten motorwikkelingenMotor doormeten, zonodig vervangen
Thermische beveiliging spreekt aanMotor wordt overbelastOorzaak van overbelasting wegnemen
Kortsluitbeveiliging spreekt aanSluiting in de motorwikkelingen (of motorkabel)Motor (of kabel) doormeten en vervangen
Motor draait niet in alle toerentallenDefect in de aansturingControleer de aansturing

 

Aansluiten asynchrone draaistroommotor

PLACEHOLDER

  • Sterschakeling met motorplaatjes
  • Driehoekschakeling met motorplaatjes
  • Sterdriehoekschakeling bedraad
  • Indien draairichting onjuist, in de voeding L1 en L3 omdraaien

Klemmenbord asynchrone draaistroommotor

Klemmenbord asynchrone draaistroommotor
  1. Klemmenkast elektromotor
  2. Schroefdraad t.b.v. kabelwartels
  3. Aansluitklemmen motorwikkelingen
  4. Aansluiting U1
  5. Aansluiting V1
  6. Aansluiting W1
  7. Aansluiting W2
  8. Aansluiting U2
  9. Aansluiting V2
  10. Aansluiting veiligheidsaarde [PE]
  11. Aansluitingen thermistors (niet standaard)

Draairichting asynchrone draaistroommotor

  • Kan met behulp van een condensator ook op één fase worden aangesloten.
  • De besturing (aan-uit) is één op één te vergelijken met die van een draaistroommotor.
  • In het hoofdstroomschema is bij de toegepaste motorbeveiligingsschakelaar ook het middelste contact aangesloten. Hierdoor beveiligt de driefasen MBS de motor op juiste wijze.
  • Het koppel van de motor is wel veel kleiner dan wanneer de motor op een driefasennet is aangesloten.
  • Hierdoor wordt het toepassingsgebied beperkt tot kleine vermogens

 

Draairichting asynchrone draaistroommotor met behulp van condensator

  • Kan met behulp van een condensator ook op één fase worden aangesloten.
  • De besturing (aan-uit) is één op één te vergelijken met die van een draaistroommotor.
  • In het hoofdstroomschema is bij de toegepaste motorbeveiligingsschakelaar ook het middelste contact aangesloten. Hierdoor beveiligt de driefasen MBS de motor op juiste wijze.
  • Het koppel van de motor is wel veel kleiner dan wanneer de motor op een driefasennet is aangesloten. 
  • Hierdoor wordt het toepassingsgebied beperkt tot kleine vermogens

Klemmenbord éénfase wisselstroommotor

Klemmenbord éénfase wisselstroommotor
  1. Klemmenkast elektromotor
  2. Kabelinvoer met kabelwartels en trekontlasting
  3. Aansluitklemmen motorwikkelingen
  4. Aansluiting U1 (L)
  5. Aansluiting V1 (N condensator)
  6. Aansluiting Z1 (L condensator)
  7. Aansluiting Z2
  8. Aansluiting U2 (N)
  9. Aansluiting V2 (wordt niet gebruikt)
  10. Aansluiting veiligheidsaarde [PE]
  11. Condensator

Draairichting éénfase wisselstroommotor

  • De draairichting van de motor kan worden aangepast door de aansluiting van de condensator op het net te veranderen.

Klemmenbord draaistroommotor met meerdere toerentallen

Klemmenbord draaistroommotor met meerdere toerentallen
  1. Klemmenkast elektromotor
  2. Kabelinvoer met kabelwartels
  3. Aansluitklemmen motorwikkelingen
  4. Aansluiting U1 + T1
  5. Aansluiting V1 + T2
  6. Aansluiting W1 + T3
  7. Aansluiting W2 + T6
  8. Aansluiting U2 + T4
  9. Aansluiting V2 + T5
  10. Aansluiting veiligheidsaarde [PE]
  11. Aansluitingen aansturing rem

Motoren synchroon toerental 3000 r/min en 1500 r/min

Motoren synchroon toerental 3000 r/min en 1500 r/min

Motoren synchroon toerental 1000 r/min en 750 r/min

Motoren synchroon toerental 1000 r/min en 750 r/min

Afmetingen motoren voetuitvoering 1.ZK 112 / 132

Afmetingen motoren voetuitvoering 1.ZK 112 / 132

Afmetingen motoren voetuitvoering 1.ZK 132 klemmenkast zijkant

Afmetingen motoren voetuitvoering 1.ZK 132 klemmenkast zijkant

Afmetingen motoren voetuitvoering 1.ZK 160... ZK 355 klemmenkast zijkant

Afmetingen motoren voetuitvoering 1.ZK 160... ZK 355 klemmenkast zijkant

Mechanisch

WatNormActie bij afwijking
Lagerpassingen as controlerenNiet uitgelopen, vrij van krassen en roestAs vervangen of repareren met behulp van oplassen of opspuiten, vervolgens afdraaien
Lagerpassingen schild controlerenNiet uitgelopenLagerschild vervangen of repareren met behulp van verbussen of vlamspuiten
Waaierkap controlerenNiet beschadigd of verbuigingen zichtbaarRepareer of vervang waaierkap
Waaier controlerenBladen of lamellen niet verbogen of beschadigdRepareer of vervang waaier
Spiebanen controlerenNiet uitgesleten, niet losliggen, hoeken niet afgerondRepareer of vervang spiebanen
Sleepringen controleren op inslijtenNiet ingesletenAfdraaien of vervangen als de sleepringen teveel zijn beschadigd
Isolatielak wikkelingen> 1MOhm bestaande motoren
> 5MOhm nieuwe motoren, Un < 600V
> 100MOhm, Un > 600V
Opnieuw impregneren of wikkelen
Rotor balans controlerenGeen trillingGewicht toevoegen of weghalen
Borstelwerk met sleepringenBorstelpennen en houders onbeschadigdBorstelpennen en/of houders vervangen
Klemmenkast en/of klemmenbordAansluitingen wikkelingen zitten vast, moeren gangbaarSchoonmaken en/of vervangen
SchroefdraadNiet beschadigdOpnieuw draad tappen of vervangen
Voet controlerenNiet beschadigdRepareer of vervangen voet

 

Elektrisch

WatNormActie bij afwijking
Isolatieweerstandsmeting wikkelingen onderling> 1MOhm bestaande motoren
> 5MOhm nieuwe motoren, Un < 600V
> 100MOhm, Un > 600V
Reinigen of opnieuw wikkelen
Isolatieweerstandsmeting wikkelingen ten opzichte van statorhuis> 1MOhm bestaande motoren
> 5MOhm nieuwe motoren, Un < 600V
> 100MOhm, Un > 600V
Reinigen of opnieuw wikkelen
Weerstand van de spoelenWaarde moet van alle spoelen ongeveer gelijk zijn, niet meer dan 5% afwijkingOpnieuw wikkelen of repareren

 

Heb jij nog een aanvulling over dit onderwerp?

Bijvoorbeeld een beeld of filmpje of interessante feitjes/weetjes? Mail het ons!